Veiligheidsborden leveren een onmisbare bijdrage aan de arbeidsveiligheid in gevarenzones, op werkplekken en in openbare gebouwen. Dit artikel helpt u bij het kiezen van de juiste veiligheidsborden voor uw werkomgeving.
Veiligheidsborden dienen ongevallen te voorkomen en de gezondheid van aanwezige personen te beschermen, met name op werkplekken of in openbare gebouwen. Afhankelijk van het type bord signaleren ze bepaalde gevarenzones, duiden ze op verhoogde risico’s op ongevallen en verbieden of verplichten ze bepaald gedrag. Veiligheidsborden kunnen ook vluchtroutes en -middelen aanduiden, evenals de gedragscode in geval van brand of andere noodgevallen.
De vormgeving van veiligheidsborden in bedrijven en openbare gebouwen is vastgelegd in artikel 8.10 van de Arboregeling en in de norm NEN-EN 3011. Dat betekent dat de vorm en kleur van de borden, evenals de pictogrammen, zijn gestandaardiseerd en wettelijk zijn vastgelegd. De veiligheidsborden doen dit meestal zonder tekst: op deze manier zijn ze snel herkenbaar en worden ze ook internationaal begrepen. Er zijn echter ook combinatieborden mogelijk, die een pictogram met aanvullende tekst bevatten. Voor de meeste veiligheidsborden in bedrijven en andere werkplekken geldt dat de navolging ervan wettelijk verplicht is.
Veiligheidsborden zijn er voor verschillende scenario’s. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende categorieën:
Waarschuwingsborden zijn er om te waarschuwen voor gevaren en risico’s op ongevallen in openbare ruimtes en op werkplekken. Ze leveren daarom een essentiële bijdrage aan de veiligheid op het werk.
Gebodsborden geven verplichte gedragsmaatregelen aan in het kader van de arbeidsveiligheid. Ze vestigen meestal de aandacht op het dragen van specifieke beschermingsmiddelen, bijvoorbeeld in omgevingen met geluidsoverlast van machines.
Gebodsborden zijn belangrijk in werkomgevingen waar een potentieel gevaar niet onmiddellijk herkenbaar is: met een geschikt gebodsbord voor het dragen van bijvoorbeeld een veiligheidsbril, wordt het risico duidelijk gemaakt en kunnen werknemers de nodige maatregelen nemen.
Deze veiligheidsborden verbieden bepaald gedrag, omdat het tot ernstige risico’s op ongevallen kan leiden, met ernstig letsel of zelfs de dood als gevolg.
Verbodsborden verbieden bijvoorbeeld open vuur in omgevingen met explosiegevaar, of verbieden de toegang tot bepaalde werkgebieden.
Veiligheidsborden voor brandveiligheid wijzen op hulpmiddelen voor het blussen van branden, of duiden aan wat de juiste handelwijze is in geval van brand.
Deze veiligheidsborden worden bijvoorbeeld gebruikt om de locatie van een brandblusser of brandmelder op de werkplek aan te geven.
Reddingstekens geven vlucht- en reddingsroutes aan. Deze borden zijn ook verkrijgbaar als lichtgevende versies, zodat vluchtroutes zelfs bij stroomuitval herkend kunnen worden.
Goed geïnstalleerde, eenduidige reddingsborden stellen personen in staat om zich snel te oriënteren in geval van nood en onmiddellijk de nooduitgangen te vinden, zelfs als ze niet bekend zijn met de omgeving.
EHBO-tekens behoren ook tot de reddingsborden en geven de locatie van EHBO-uitrusting aan.
Veiligheidsborden maken duidelijk welke EHBO-uitrusting op de aangewezen locatie te vinden is, bijvoorbeeld een defibrillator of een oogspoelstation.
Onze veiligheidsborden voor werkplaatsen, kantoren of magazijnen zijn verkrijgbaar in verschillende materialen. De meeste veiligheidsborden zijn zowel geschikt voor binnen als buiten. Er zijn daarnaast meerdere manieren om de borden te bevestigen.
Houd er rekening mee bij aanschaf van veiligheidsborden dat naast het juiste materiaal ook het formaat van belang is. Dit is afhankelijk van de wettelijk voorgeschreven herkenningsafstand. U kunt meer lezen over de herkenningsafstand en de vorm van de veiligheidsborden in ons artikel "Veiligheidsborden en hun rol op de werkplek".
Er zijn veiligheidsborden verkrijgbaar voor verschillende scenario’s. Ze worden ingedeeld in de volgende categorieën:
De betekenis van veiligheidsborden verschilt per type bord:
Als werkgever bent u verplicht om uw bedrijfsruimtes te voorzien van de noodzakelijke veiligheidssignalering, dat wil zeggen: op plaatsen waar concrete risico’s bestaan voor de arbeidsveiligheid van uw werknemers. Bovendien moet deze worden aangebracht in navolging van NEN-EN 3011 en artikel 8.10 van de Arboregeling, zodat alle borden eenduidig en duidelijk zichtbaar zijn voor alle betrokkenen. Maar welke veiligheidsborden zijn in de praktijk nodig in welke situatie? Hiervoor dient u een risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te laten voeren door een deskundige. Op basis daarvan kunt u de nodige maatregelen treffen. Let op: als u verzuimt om uw bedrijfsruimtes te voorzien van de wettelijk verplichte veiligheidsborden, kan dit strafbaar zijn.