Inhoud
In het magazijn vinden verschillende werkzaamheden plaats: de op- en omslag van producten en grondstoffen, het vervoer van goederen en in veel gevallen ook de kwaliteitscontrole en het verpakken van pakketten. Het is er dan ook vaak druk. Om het personeel te beschermen tegen ongevallen, is veiligheid in het magazijn een belangrijk onderdeel van uw arbobeleid. In dit artikel leest u welke delen van het magazijn bijzondere aandacht verdienen en hoe u de veiligheid in uw magazijn kunt verhogen.
Wat zijn de grootste veiligheidsrisico’s in een magazijn?
In magazijnen komen relatief veel bedrijfsongevallen voor. Er vinden namelijk meerdere activiteiten plaats met een verhoogd veiligheidsrisico, bijvoorbeeld het vervoeren van geladen pallets met stapelaars of palletwagens, of het uitnemen van zware goederen van het bovenste schap van stellingen. Daarnaast worden er ongevallen veroorzaakt door schade aan het materieel en defecte apparaten.
In Nederlandse magazijnen komen gemiddeld 150 ernstige bedrijfsongevallen per jaar voor, waarvan 7 met dodelijke afloop. De meeste hiervan worden veroorzaakt door menselijke fouten. Bij de volgende activiteiten in het magazijn is er sprake van verhoogd risico op ongevallen:
- Het laden en lossen van stellingen, pallets en stellingsystemen
- Omgang met opslagcontainers en verpakkingen (vaten, gitterboxen, jerrycans etc.)
- Het rijden met hefvoertuigen
- Werk op ladders, trappen en steigers
Dit overzicht maakt duidelijk dat arbeidsveiligheid een bijzonder belangrijke rol speelt in het magazijn; zowel bij de planning en inrichting als bij de dagelijkse werkzaamheden.
Welke gevaren kunnen zich voordoen in het magazijn?
In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van potentiële gevaren, die bij het werken in een magazijn op uw pad kunnen komen.
| Bron van gevaar | Voorbeelden |
|---|---|
| Licht ontvlambare of explosieve stoffen | • Vervoer van gevaarlijke stoffen • Onjuiste opslag van lithium-ion-accu‘s • Opslag van gevaarlijke stoffen • Gebruik van chemicaliën • Gasinstallaties |
| Elektrische gevaren | • Laadstations, bijv. voor het opladen van lithium-ion-accu’s • Kortsluiting, bijv. van de verlichting op de werkplek • Defecte elektriciteitsleidingen en stek-kers |
| Mechanische gevaren | • Hefvoertuigen • Ontbreken van persoonlijke bescher-mingsmiddelen • Lopende banden en transportbanden • Gereedschap, arbeidsmiddelen • Krappe ruimtes, zoals smalle gangen magazijnen • Gebrek aan beveiliging van bewegende delen • Gladde vloeren of oppervlakken met scherpe randen • Stellingen, pallets • Drempels, ladders, trappen |
Risicobeoordeling in het magazijn als basis voor een goed veiligheidsconcept
In beginsel is het management van een bedrijf verantwoordelijk voor de veiligheid in het magazijn. Daarvoor moet al bij de indeling van het magazijn een uitgebreid veiligheidsplan worden opgesteld dat alle aspecten van het dagelijkse werk omvat. Dit betreft:
- Inrichting van het magazijn
- Aanschaf van geschikte arbeidsmiddelen
- Coördinatie en optimalisatie van werkprocessen
- Opleiding en uitrusting van werknemers
Als uitgangspunt voor het veiligheidsplan moet u allereerst een verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in het magazijn laten uitvoeren. Hierbij worden alle werkplekken, installaties, machines, voertuigen en verkeerswegen onderzocht op mogelijke bronnen van gevaar. Er moet ook rekening worden gehouden met de effecten van het werk op de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de werknemers.
Geautomatiseerde processen en moderne technologie kunnen de gevaren in het magazijn verminderen. Voor een beoordeling op maat en advies over veiligheid in uw magazijn kunt u het beste een expert in de arm nemen.
Het STOP-principe
In de volgende stap gebruikt u het STOP-principe (Substitutie, Technologie, Organisatie, Personeel) om voor elk punt afzonderlijk te bepalen hoe u de veiligheid kunt verhogen. Neem daarbij de volgende vragen door:
- Kunt u de specifieke werkwijze, machine of grondstof weglaten of vervangen door een minder gevaarlijke variant? (Substitutie)
- Kan het gevaar worden ingeperkt door technische of structurele veranderingen? (Technologie)
- Kunnen veranderingen in de organisatie zorgen voor meer veiligheid? (Organisatie)
- Zijn werknemers en bezoekers beter beschermd tegen gevaren met behulp van specifieke beschermingsmiddelen? (Personeel)
De volgorde van het STOP-principe mag niet worden gewijzigd: dit betekent dat u altijd moet proberen de minst gevaarlijke methodes, arbeidsmiddelen, grondstoffen en machines voor het uitvoeren van werkzaamheden te vinden, voordat u technologische of organisatorische maatregelen neemt.
Maatregelen voor meer veiligheid in het magazijn
U vraagt zich nu waarschijnlijk af welke concrete maatregelen u kunt nemen om de veiligheid in het magazijn te bevorderen. Uit de bovengenoemde risico’s vloeien drie aspecten voort: magazijnstellingen, hefvoertuigen en personeel. Bekijk voor elk van deze zaken welke veiligheidsvoorschriften in het magazijn van toepassing zijn en hoe u deze het best in uw bedrijf kunt implementeren.
- Magazijnstellingen en stellingsystemen
De belangrijkste factoren voor de veiligheid van magazijnstellingen en stellingsystemen zijn het draagvermogen en de stabiliteit. Zorg ervoor dat de toegestane veld- en/of vaklast niet wordt overschreden en dat de last gelijkmatig wordt verdeeld. Als u merkt dat de stellingen aan hun limiet zitten qua draagvermogen, maar dat er nog wel ruimte beschikbaar is, laad dan niet meer goederen op de stellingen. Kies in plaats daarvan voor een vergroting van uw opslagcapaciteit met de aanschaf van extra magazijnstellingen. Voor alle bedrijven is een jaarlijkse inspectie van de stellingen verplicht. Bij een dergelijke veiligheidscontrole worden al uw magazijnstellingen gecontroleerd op onder meer stabiliteit en schade.
- Stapelaars en palletwagens
Voor een veilig gebruik van stapelaars en palletwagens spelen vooral de ruimtelijke omstandigheden een grote rol. Het is belangrijk dat de gangpaden tussen de stellingen voldoende ruimte bieden om te rijden en te manoeuvreren. Daarom moeten bepaalde minimumafstanden tot de stellingen worden aangehouden. Als u uw magazijn helemaal opnieuw inricht, moet u bij het inplannen van de stellingen rekening houden met de minimale breedte van de gangpaden.
Voor de dagelijkse praktijk is er speciale aanrijdbeveiliging die bij een botsing schade aan het voertuig en de stelling minimaliseert en bovendien verhindert dat de magazijnstelling kan omvallen. Aanrijdbeveiliging kan ook worden gebruikt om verkeersroutes van elkaar af te bakenen. Zo verhoogt u tegelijkertijd de veiligheid van alle mensen die te voet in het magazijn onderweg zijn. - Onderhoud en inspectie van hefvoertuigen
Zorg ervoor dat u uitsluitend met goed functionerende hefvoertuigen werkt. Behalve de juiste bediening van palletwagens en stapelaars zijn regelmatige controles door experts en dagelijkse zichtcontroles belangrijk om de veiligheid in het magazijn te verhogen. Kleine reparaties aan pompwagens kunt u zelf uitvoeren, grote reparaties kunt u het best aan experts overlaten.
- Realistisch tijdschema reduceert de kans op ongelukken
Een te krap tijdschema, bijvoorbeeld voor het orderpicken of het inpakken van producten, leidt ertoe dat medewerkers fouten maken – en dat is vaak een veiligheidsrisico. Plan genoeg tijd in voor alle noodzakelijke stappen van een proces. Met behulp van moderne technologie voor orderpicken, zoals pick-by-vision of pick-by-watch in combinatie met een goed doordachte magazijnindeling lukt het om alle processen veilig en op tijd af te krijgen.
- Scholing van uw personeel
De hoeveelheid ongevallen op de werkplek die het gevolg zijn van een gebrek aan kennis en oplettendheid mag niet worden onderschat. Daarom is het belangrijk dat uw personeel regelmatig wordt getraind en geïnstrueerd over de omgang met machines, apparatuur en gereedschap, en hoe zij zich moeten gedragen in gevaarlijke situaties.
- Geschikte arbeidsmiddelen
Verder is het voor de veiligheid in het magazijn belangrijk dat de werkomstandigheden optimaal zijn vormgegeven. Dit betekent dat alle werknemers hun taken geconcentreerd en zonder onnodige gezondheidsrisico’s kunnen uitvoeren. Controleer daarom de volgende mogelijkheden:
• Inrichten van ergonomische sta-werkplekken
• Werkdruk en pauzetijden aanpassen
• De werkdruk verlichten door het magazijn te automatiseren
• Op basis van de risicobeoordeling meer persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar stellen
Welke veiligheidsvoorschriften gelden voor het magazijn?
Er zijn tal van voorschriften rondom de veiligheid in het magazijn. Hieronder vindt u in de eerste twee wetten algemene regelgeving voor veiligheid op de werkplek. In de ‘Code Gezond en Veilig Magazijn’ vindt u specifieke voorschriften, die door de branche zelf zijn opgesteld:
Indien u zeker wilt weten aan welke wet- en regelgeving u zich precies moet houden, kunt u contact opnemen met de Arbo of uw branchevereniging.
Veelgestelde vragen over veiligheid in het magazijn
In Nederlandse magazijnen komen gemiddeld 150 ernstige bedrijfsongevallen per jaar voor, waarvan 7 met dodelijke afloop. De meeste hiervan worden veroorzaakt door menselijke fouten. Bij onder andere de volgende werkzaamheden in het magazijn is er een verhoogd risico op bedrijfsongevallen:
• Het laden en lossen van stellingen, pallets en stellingsystemen
• Letsel door vallende goederen
• Aanrijdingen met hefvoertuigen
• Vallen van ladders en trappen
De bedrijfsleiding is altijd verantwoordelijk voor de veiligheid in het magazijn. Daarom moet er al ten tijde van de indeling van het magazijn een uitgebreid veiligheidsconcept worden opgesteld dat alle aspecten van het dagelijkse werk omvat. Dit betreft:
• De indeling van het magazijn
• De aanschaf van geschikte arbeidsmiddelen
• De coördinatie en optimalisatie van werkprocessen
• De opleiding en uitrusting van werknemers
Volgens de Arbowet bent u verplicht een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) in het magazijn uit te voeren. Hierbij worden alle werkplekken, installaties, machines, voertuigen en verkeerswegen onderzocht op mogelijke risico’s. Er moet ook rekening worden gehouden met de effecten van het werk op de lichamelijke en geestelijke gesteldheid van de werknemers.
Let op: de hier genoemde voorschriften zijn slechts een keuze uit de belangrijkste wettelijke richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we u naar de hier weergegeven voorschriften en wetten. Bij de concrete omzetting in uw bedrijf dient u zich bij twijfel tot een deskundige te richten.
Bron afbeelding:
© gettyimages.de – Geber86
