Stro, een isolatiemateriaal met traditie

Stro wordt al eeuwen gebruikt als bouw- en isolatiemateriaal. Met de komst van moderne bouwmaterialen raakte stro-isolatie een beetje in de vergetelheid. Omdat er tegenwoordig steeds meer waarde wordt gehecht aan duurzaamheid en ecologie in de bouw, neemt de vraag naar stro als isolatie weer toe. Lees dit praktische artikel om meer te weten te komen over dit isolatiemateriaal. Hoe geschikt is stro eigenlijk voor geluids- en warmte-isolatie? Welke voor- en nadelen heeft het?

Hoe van stro een isolatiestof wordt gemaakt

Stro is een natuurlijk afvalproduct van de landbouw: de gedroogde plantenvezels die overblijven na het dorsen van granen en peulvruchten. Naast het gebruik in de landbouw als meststof, strooisel of veevoeder, wordt stro al eeuwenlang gebruikt als bouwmateriaal; bijvoorbeeld in combinatie met leem, voor de constructie van gebouwen.

Om stro als isolatiemateriaal te gebruiken, wordt het in baal- of plaatvorm geperst. De technologie daarvoor is sinds de 19e eeuw nauwelijks veranderd. Er worden nog steeds balenpersen gebruikt, die het stro onder hoge druk (90 tot 130 kg/m3) dicht op elkaar persen. Daarna is het vochtgehalte van de strobalen minder dan 15 procent, wat op natuurlijke wijze schimmelgroei en aantasting door ongedierte voorkomt. Een tweede mogelijkheid is het gebruik van losse strohalmen als inblaasisolatie.

Voor de productie van de isolatiematerialen wordt uitsluitend natuurlijk stro gebruikt; bindmiddelen en andere chemische toevoegingen zitten er niet in. Dat maakt stro bij uitstek geschikt voor ecologische isolatie.

Mogelijke toepassingen

Stro kan op allerlei manieren van pas komen:

• Stropanelen voor de isolatie van binnenmuren en vloeren
• Isolatie van spouwen en dakspanten met stro in baalvorm of als inblaasisolatie
• Leem-stro-isolatie voor de renovatie van oude gebouwen
• Strobalenbouw: voor de bouw van de muren worden alleen strobalen gebruikt, waarop vervolgens de dakbelasting rust. In Nederland wordt de dragende bouwmethode met strobalen echter niet goedgekeurd door de bouwautoriteiten. In plaats daarvan dient u allereerst een dragend houten geraamte te bouwen, waartussen dan de ruimten worden opgevuld met strobalen.

Isolatie-eigenschappen van stro

Bij het isoleren met stro is het essentieel dat u de vochtigheidsgraad controleert. Als er geleidelijk condensatie in de muur trekt door een onjuiste wandbedekking, kan het stro gaan schimmelen. Als de wand professioneel is gemaakt, kan dit eigenlijk niet gebeuren. Daarnaast hebben niet alle stro-soorten even goede isolerende eigenschappen. Tarwe wordt vooral gebruikt in de huizenbouw, rogge minder vaak. Het gebruik van haver en gerst is ook mogelijk, maar minder doeltreffend.

Al met al geldt: met het juiste materiaal en een professionele verwerking kunt u vertrouwen op de positieve eigenschappen van stro als isolatie.

• Hittebescherming: stro kan bijzonder veel warmte absorberen en is dus uitstekend geschikt voor isolatie. Zelfs tijdens langdurige zomerhitte blijft het aangenaam koel in huis.
• Isolerende werking: de warmtegeleidingscoëfficiënt van stro is ongeveer 0,05 watt per vierkante meter. Deze waarde ligt in het middengebied. U kunt eventueel de isolatielaag dikker maken of het stro combineren met andere isolerende materialen.
• Brandveiligheid: los stro brandt uiteraard gretig, en is daarom altijd een risico. Strobalen daarentegen zijn dicht samengeperst en hebben daarom brandveiligheidsklasse E: ze zijn normaal ontvlambaar. Door de muren te bepleisteren met klei- of kalkpleister kunt u de brandveiligheid verder verhogen.
• Geluidsisolatie: stro is geschikt voor het isoleren van muren in woonwijken met veel omgevingsgeluid, maar ook voor het isoleren van contactgeluid, omdat het geluid vanwege de dichte samenpersing van de strohalmen zeer goed geabsorbeerd wordt.
• Vochtregulatie: stro is diffusie-open en biedt dus optimale omstandigheden voor de uitwisseling van vocht binnenin. Dit zorgt voor een gezond binnenklimaat.
• Resistentie: het is belangrijk dat stucwerk en behang ook diffusie-open zijn, zodat er zich geen vocht kan ophopen en schimmel kan veroorzaken. Ook moet u kieren en spleten vermijden, want daardoor kunnen insecten en ongedierte binnendringen. Als u deze instructies opvolgt kan het stro probleemloos lange tijd meegaan.

Hoe duurzaam is stro als isolatie?

Stro is een van de meest duurzame bouwmaterialen. Dat komt omdat het toch al een ‘afvalproduct’ van de landbouw is en dus dikwijls plaatselijk verkrijgbaar is. Daarom is er geen sprake van lange transportroutes.

Bovendien is er maar weinig extra energie nodig voor de productie van isolatiemateriaal van stro en worden er geen chemische additieven gebruikt. Daardoor is het recyclen van stro zeer milieuvriendelijk: zuivere stro-isolatie kan gecomposteerd worden, maar kan ook tot biogas verwerkt worden in speciale installaties.

Verder is de CO₂-balans erg overtuigend. Tijdens de groei slaat graan veel meer CO₂ op dan er vrijkomt wanneer het verwerkt wordt tot isolatiemateriaal. Bovendien vermindert u de CO₂-uitstoot al zodra u een gebouw met stro isoleert en daardoor de verwarmingsbehoefte vermindert.

De kosten van stro als isolatie

In vergelijking met andere ecologische isolatiematerialen is stro voordelig: de kosten van het materiaal bedragen 10 tot 15 euro per vierkante meter. De precieze prijs hangt af van de afmetingen van de strobalen of -panelen, en of u rechtstreeks bij de boer koopt of in de bouwmarkt.

Daarbij komen wel de installatiekosten, die iets boven het gemiddelde liggen. Het vakkundig aanbrengen van stro-isolatie in muren of op het dak vereist grote zorgvuldigheid en deskundigheid, wat in de prijs tot uiting komt. Zoals op alle gebieden van de bouw, loont het de moeite om te investeren in een ervaren, gespecialiseerd bedrijf, ook al kost dat wat meer.

Stro als isolatie: de voor- en nadelen

Veelgestelde vragen over stro als isolatie

Bron afbeelding:
© gettyimages.de – NATALIA NOSOVA