Inhoud
Li-ion-accu’s zijn te vinden in talloze elektrische apparaten, zoals smartphones en elektrische boormachines, maar ook in hefvoertuigen als elektrische stapelaars en pompwagens. Deze accu’s zijn krachtige energiedragers die regelmatig moeten worden opgeladen. Voor een zo lang mogelijke levensduur is het van belang dat u de lithium-ion-accu op de juiste manier oplaadt, ongeacht of u deze in een hefvoertuig of in een klein apparaat gebruikt. In dit artikel leest u waar u op moet letten tijdens het opladen en wat u moet vermijden, zodat u de accu zo lang mogelijk kunt gebruiken.
Het opladen van lithium-ion-accu’s
Om de levensduur te verlengen en bovendien ernstige schade te voorkomen, zijn er verschillende dingen die u kunt doen bij het opladen van een lithium-ion-accu. Houd rekening met het volgende:
- ’s Nachts opladen
Terwijl vroeger werd gezegd dat een smartphone niet de hele nacht aan de oplader mocht hangen, is dat tegenwoordig geen probleem meer. Dat geldt ook voor moderne industriële lithium-ion-accu’s, die voor onze hefvoertuigen worden gebruikt. Onze accu’s zijn zelfs ontworpen om ’s nachts opgeladen te worden: hun levensduur wordt daardoor niet verkort. Tussendoor opladen is ook mogelijk, zonder dat de opslagcapaciteit negatief wordt beïnvloed. Zorg er idealiter voor dat de accu altijd tussen de 20 en 80% opgeladen is, dat verlengt de levensduur. - Geen overlading mogelijk
U kunt moderne lithium-ion-accu’s in principe volledig opladen zonder bang te zijn voor overlading. De accu’s van elektrische hefvoertuigen beschikken over een ingebouwd batterijmanagementsysteem, dat er onder meer voor zorgt dat de accu’s op de juiste manier worden opgeladen, zonder verlies van energie of onnodige slijtage aan de accu. Het is echter belangrijk dat u de originele oplader of een vervangend model van de fabrikant gebruikt, omdat er anders wel gevaar bestaat op overlading en een accubrand. - Diepontlading voorkomen
Onder diepontlading verstaan we het volledig leeglopen van de accu. Daarbij daalt de spanning zo ver dat de accu niet meer kan worden opgeladen, en in veel gevallen compleet kapotgaat. Wanneer dit precies gebeurt, is afhankelijk van het model accu. De meest voorkomende oorzaak van diepontlading is een verkeerde manier van opslaan, namelijk het leeg opbergen van accu’s. - Vermijd extreme temperaturen
Een lithium-ion-accu is erg temperatuurgevoelig. Daarom mogen apparaten, die met deze accu’s zijn uitgerust, niet worden gebruikt of opgeladen bij te hoge of te lage temperaturen (onder het vriespunt). Welke temperaturen dat exact zijn, kunt u in de productbeschrijving van het betreffende accumodel nalezen. - Accu nooit leeg bewaren
Bij de opslag van lithium-ion-accu’s dient u ze van tevoren tot 50 à 70 procent van hun capaciteit op te laden. Bij een omgevingstemperatuur van 15 tot 18 graden Celsius blijven ze in goede staat, ook gedurende langere tijd. Bovendien wordt het risico van diepontlading verminderd. Speciale veiligheidskasten voor lithium-ion-accu’s en oplaadkasten voor accu’s bieden een goede mogelijkheid om lithium-ion-accu’s veilig op te slaan en op te laden.
Bij palletwagens of stapelaars met lithium-ion-accu’s bestaat het gevaar op diepontlading niet of nauwelijks dankzij het in de accu geïnstalleerde veiligheidssysteem.
Memory effect bij lithium-ion-accu’s: bestaat het of niet?
Het zogenaamde geheugeneffect of memory effect heeft vooral in het verleden een negatieve invloed gehad op de opslagcapaciteit van oplaadbare accu’s en batterijen. Dit effect wordt teweeggebracht doordat de accu te vaak wordt opgeladen wanneer deze nog niet leeg is. Dit leidt tot een voortijdige spanningsval, waarbij de celspanning onder het minimumniveau van het toestel daalt: de accumulator ‘onthoudt’ het spanningsniveau van de gedeeltelijke ontlading en biedt daarna slechts een verminderde opslagcapaciteit. Verdere gedeeltelijke ontladingen versterken dit effect.
Ook wanneer de betreffende accu volledig wordt opgeladen, neemt het prestatievermogen af: het apparaat dat met de accu werkt, kan minder lang worden gebruikt en de accu moet veel vaker worden opgeladen. Als het geheugeneffect vergevorderd is, kan de batterij zelfs lang voor het einde van zijn levensduur onbruikbaar worden.
Moderne lithium-ion-accu’s hebben echter geen noemenswaardig geheugeneffect. Dit komt vaker voor bij nikkel-cadmiumaccu’s of nikkel-metaalhydride-accu’s die vroeger gebruikt werden. Onderzoekers van het Paul Scherrer Instituut in Zwitserland en van het Japanse onderzoekslaboratorium van Toyota hebben het effect wel kunnen waarnemen in lithium-ijzer-fosfaataccu’s (LiFePo). Zij ontdekten ook dat de spanningsverandering slechts in het promillebereik ligt, tijdelijk is en ongedaan gemaakt kan worden met een wachttijd tussen gedeeltelijk opladen en volledig ontladen.
Mag een lithium-ion-accu tussendoor worden opgeladen?
Ook als een lithium-ion-accu nog niet leeg is, kan hij toch tussendoor opgeladen worden. Tussentijds laden kan ook gedeeltelijk gebeuren. Zo kunt u bijvoorbeeld hefvoertuigen met lithium-ion-accu’s, zoals elektrische stapelaars, tijdelijk opladen tijdens werkpauzes. Zorg er wel voor dat u de oplader uitschakelt voordat u de accu uit het toestel haalt.
Als de accu vaak tussendoor wordt opgeladen, moet u hem grofweg om de vier weken volledig opladen. Dit zorgt ervoor dat de accu naar behoren blijft functioneren. U moet de accu ook volledig opladen, voordat u hem voor het eerst gebruikt.
Veelgestelde vragen over het opladen van lithium-ion-accu’s
Het memory effect of geheugeneffect is een verlies van opslagcapaciteit, veroorzaakt door het opladen van de accu wanneer deze nog niet leeg is.
Een geheugeneffect kan optreden bij nikkel-cadmium-accu’s of nikkel-metaalhydride-accu’s, die vroeger veel werden gebruikt. Ontlaad deze accu’s altijd volledig voordat u ze weer oplaadt. Bij moderne lithium-ion-accu’s is er geen merkbaar geheugeneffect.
Het in de batterij ingebouwde batterijmanagementsysteem zorgt voor een optimaal oplaadproces, dat overlading verhindert. Het is echter essentieel dat voor het opladen de meegeleverde oplader of een vervangende oplader van de fabrikant wordt gebruikt. Andere opladers kunnen namelijk wel overlading veroorzaken.
Nee, u kunt een lithium-ion-accu altijd opladen zonder dat deze al helemaal leeg is. Gelijkmatige laadcycli met een capaciteit tussen ongeveer 30 en 80 procent zijn het beste.
Als de lithium-ion-accu niet meer oplaadt of niet meer volledig oplaadt, kan dat verschillende oorzaken hebben:
• Accu is defect
• Oplader en accu zijn niet goed aangesloten
• Defecte oplaadkabel
• Incompatibele oplader
• Accu is te oud
• Omgevingstemperatuur te hoog of te laag
Controleer alle mogelijke oorzaken. Als blijkt dat de oplaadbare accu defect of verouderd is, is het meestal niet de moeite waard om hem te repareren. In dat geval moet de accu vervangen worden door een nieuwe.
Hoe vaak u een accu kunt opladen hangt af van hoe u ermee omgaat. Als u de lithium-ion-accu van uw elektrische stapelaar of palletwagen altijd goed oplaadt, kan hij tot wel 3.000 oplaadbeurten meegaan. Lithium-polymeeraccu’s, die een hogere energiedichtheid hebben, hebben een iets kortere levensduur van 300-500 laadcycli.
Bron afbeelding:
© gettyimages.de – roman023
