Inhoud
Als u in verstek zaagt, kunt u twee onderdelen onder een hoek met elkaar verbinden. De techniek heeft overtuigende voordelen: ze zorgt voor stabiliteit en een visueel aantrekkelijk resultaat. Of u nu een stabiel houten frame wilt bouwen of plinten wilt aanbrengen, bij het meten en zagen is uiterste precisie vereist. In dit artikel leest u welk gereedschap u nodig hebt en welke stappen nodig zijn om precies in verstek te zagen.
Wat betekent in verstek zagen?
Een verstek is de technische term voor een hoekverbinding tussen twee onderdelen. Deze wordt gecreëerd door de uiteinden af te schuinen, zodat ze samen de gewenste hoek vormen – gewoonlijk een hoek van 90 graden. Hiervoor hebt u een verstekbak of verstekzaag nodig. Als het precies gebeurt, passen de onderdelen perfect in elkaar en kunnen ze bijna onzichtbaar worden verbonden met schroeven, spijkers, deuvels en/of lijm.
Als hoekverbinding van kozijnen of lijsten heeft deze techniek duidelijke voordelen:
- De verbinding is bijzonder stabiel.
- De overgang tussen de twee componenten is nauwelijks zichtbaar
De techniek wordt voornamelijk gebruikt voor materialen op houtbasis en wordt veelvuldig toegepast, zowel in de ambachtelijke sector als door particulieren. Met de juiste apparatuur is het ook mogelijk keramiek of metaal in verstek te snijden.
Als u met hout werkt, kunt u de stukken hout waarmee u aan de slag wilt het best één of twee dagen van tevoren in de ruimte leggen. Hierdoor kan het hout zich aanpassen aan de temperatuur en de vochtigheidsgraad en voorkomt u dat het naderhand kromtrekt.
Verstekhoek berekenen
Als de onderdelen identiek zijn, is de verstekhoek de helft van de beoogde hoek. Dus voor een hoek van 90 graden moet u bij beide onderdelen een verstekhoek van 45 graden maken; voor een hoek van 120 graden is de verstekhoek 60 graden.
Het wordt iets ingewikkelder als de delen verschillende breedtes hebben. Dan is het een zogenaamd ‘vals verstek’: de onderdelen moeten onder verschillende hoeken worden gezaagd. Niettemin zijn beide verstekhoeken bij elkaar opgeteld de gewenste hoek van het resultaat. Een hoek van 90 graden kan dan bijvoorbeeld bestaan uit verstekhoeken van 42 graden en 48 graden. In dit geval moet u de hoek berekenen, hoewel u deze in sommige gevallen ook kunt bepalen met een winkelhaak.
Wanneer is het nodig om in verstek te zagen?
Een verstek wordt gewoonlijk gebruikt voor het bouwen van meubels of kozijnen en het leggen van vloeren. Typische voorbeelden zijn:
- Houten vloeren: bij het leggen van parket of laminaat moet u ruimte overlaten langs de muren, omdat de vloer kan uitzetten of inkrimpen bij temperatuurschommelingen. Deze voegen worden meestal afgedekt met plinten om een mooie overgang tussen de vloer en de muur te krijgen. U moet de plinten in verstek zagen om ze perfect op de afmetingen van uw muren af te stemmen.
- Meubelbouw: voor professionals is het doodnormaal, maar ook voor de doe-het-zelf meubelmaker kan het zinvol zijn om balken en planken in verstek te zagen. Dat maakt hoekverbindingen bijzonder stabiel en geeft het meubel een professionele uitstraling. Daarnaast is het handig om onderdelen precies in elkaar te passen, bijvoorbeeld als u een hoekmeubel voor in de keuken wilt bouwen en het werkblad precies moet aansluiten op de hoek.
- Tegels: als u tegels legt en een decoratieve muurrand of plint wilt maken, hebt u een zaagsnede in verstek nodig om de tegels op maat te snijden. Bij het in verstek zagen van tegels voor een plint moeten de tegels aan de rand wordt afgeschuind.
- Plafonddecoratie: er wordt vaak in verstek gezaagd bij het aanbrengen van decoratieve plafondlijsten of stucwerk.
Gereedschap en accessoires om precies in verstek te zagen
Het belangrijkste gereedschap is de zaag. In de praktijk zijn de meeste onderdelen die op maat worden gemaakt, van hout. Maar ook andere materialen kunnen met het juiste zaagblad in verstek worden gezaagd. Hoe dan ook hebt u de keuze uit verschillende soorten zagen.
- Verstekzaag: dit is het meest gebruikte gereedschap om een werkstuk in verstek te zagen. Hij kan flexibel worden ingesteld op elke hoek, is kleiner dan een afkortzaag en is daarom ook uitstekend geschikt voor nauwkeurige taken.
- Handzaag: als u een handzaag gebruikt voor het in verstek zagen, is een fijne zaag aan te bevelen omdat u daarmee vrij precies kunt werken. Een gewone, universele zaag is daarentegen minder geschikt, omdat het moeilijk is om er kaarsrechte, exacte snijvlakken mee te zagen.
- Decoupeerzaag: deze zaag heeft zijn tekortkomingen als het gaat om verstek zagen, omdat u zuivere, zeer gladde snijvlakken nodig heeft, die niet altijd gemakkelijk te realiseren zijn met een decoupeerzaag. Als u toch besluit een decoupeerzaag te gebruiken, werk dan altijd langzaam en voorzichtig om splinters te voorkomen.
- Handcirkelzaag: in verstek zagen is gemakkelijk met een cirkelzaag. U kunt ook lange werkstukken gelijkmatig en nauwkeurig op maat zagen met behulp van een geleiderail. U moet het hout en de geleiderail wel altijd precies uitlijnen.
- Afkortzaag: dit is een stationaire cirkelzaag waarmee u een groot aantal werkstukken in verstek kunt zagen dankzij het grote en krachtige ontwerp. Zelfs metaal is geen probleem met het juiste snijblad. Het enige nadeel: de afkortzaag kan alleen in een hoek van 90 graden zagen, dus u moet de gewenste hoek goed markeren en het onderdeel zorgvuldig dienovereenkomstig geleiden.
Afhankelijk van de zaag die u gebruikt, hebt u andere benodigdheden nodig om de juiste hoek op het werkstuk over te brengen.
- De verstekbak is een houten of kunststof hulpmiddel dat wordt gebruikt bij het werken met handzagen, met sleuven onder verschillende standaardhoeken. Plaats hiervoor de lat die u op maat wilt zagen in de verstekbak en zaag met het zaagblad in de gewenste sleuf.
- Voor de decoupeerzaag heeft u een schuin verstelbare voetplaat nodig. Hiermee kunt u de gewenste verstekhoek instellen en een gelijkmatig verstek diagonaal zagen.
- De zwaaihaak is een soort gradenboog. Met dit meetapparaat kunt u eerst nauwkeurig de vereiste hoek meten, bijvoorbeeld van de kamer, en deze vervolgens overbrengen op het werkstuk.
U hebt ook een potlood en duimstok nodig om te meten en te markeren, en schroefklemmen om uw werkstukken tijdens het zagen op hun plaats te houden.
In verstek zagen: professionele instructies
- De beoogde hoek opmeten
Gebruik eerst een zwaaihaak of winkelhaak om de hoek te meten die uw werkstuk moet hebben. - Verstekhoek berekenen
Bereken nu de verstekhoeken van de twee onderdelen van uw project. Voor identieke onderdelen hoeft u de hoek die u hebt opgemeten slechts te halveren. Als u materialen van verschillende dikte wilt verbinden, moet u de hoek eerst berekenen. - De verstekhoek aftekenen
Stel de berekende hoek in op de zwaaihaak. Draai de schroef stevig vast, zodat de hoek niet kan verschuiven. Plaats vervolgens de schuine kant op uw werkstuk en teken de hoek af met een potlood. - De verstekhoek van de zaag selecteren
Afhankelijk van de afmeting en het type zaag kiest u nu de juiste sleuf op uw verstekbak, of stelt u de vastgestelde hoek in op de verstekzaag of op de voetplaat van uw decoupeerzaag. Als u een handcirkelzaag gebruikt, kunt u het beste een geleiderail gebruiken of een sjabloon van geschikt materiaal. - Zet het werkstuk vast
Zet het werkstuk stevig vast in de verstekbak of de verstekgeleider en bevestig het geheel met schroefklemmen aan de werkbank, zodat niets kan wegglijden wanneer u in verstek zaagt. - In verstek zagen
Nadat u de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen hebt aangetrokken of opgezet, zoals beschermende handschoenen, een veiligheidsbril en gehoorbescherming, kunt u in verstek zagen. Ga langzaam en gecontroleerd te werk om een zo nauwkeurig mogelijk resultaat te bereiken. - Het verstek verbergen
Als u niet precies hebt gezaagd, kan het gebeuren dat er aan één buitenrand iets uitsteekt (in de hoeken is dit niet merkbaar). Als het materiaal hout is, kunt u proberen het open verstek te verbergen door met een ronde metalen staaf de spitse zaagkanten plat te drukken. Idealiter worden de houtvezels dan naar binnen gedrukt en sluiten ze de opening optisch. Gebruik hiervoor nooit voorwerpen met harde randen, want die kunnen inkepingen achterlaten of de houtvezels beschadigen.
Veelgestelde vragen over in verstek zagen
Verstek is de technische term voor een hoekverbinding tussen twee onderdelen. Deze wordt gemaakt door de uiteinden zo af te schuinen dat ze samen de gewenste hoek vormen – gewoonlijk een hoek van 90 graden. Hiervoor moet u in verstek zagen. Als u dit goed doet, passen de onderdelen perfect in elkaar en kunnen ze bijna onzichtbaar worden verbonden met schroeven, spijkers, deuvels en/of lijm.
Om nauwkeurig in verstek te zaken moet u de volgende werkstappen in acht nemen:
1. Totale hoek meten
2. Verstekhoek berekenen
3. De verstekhoek met potlood op het werkstuk markeren
4. De zaag op de juiste hoek instellen of passende sleuf in de verstekbak kiezen
5. Het werkstuk goed vastzetten
6. In verstek zagen
Als u niet precies hebt gezaagd, kan het gebeuren dat er aan één buitenrand iets uitsteekt (in de hoeken is dit niet merkbaar). Als het materiaal hout is, kunt u proberen het open verstek te verbergen door met een ronde metalen staaf de spitse zaagkanten plat te drukken. Idealiter worden de houtvezels dan naar binnen gedrukt en sluiten ze de opening optisch. Gebruik hiervoor nooit voorwerpen met harde randen, want die kunnen inkepingen achterlaten of de houtvezels beschadigen.
Bron afbeelding:
© gettyimages.de – photovs
