Zelf uw gereedschap keuren – waar moet u op letten?

De arbeidsmiddelen in uw bedrijf – zoals uw machinepark en gereedschap – moeten regelmatig worden geïnspecteerd. Met welke regelmaat deze keuring moet plaatsvinden, hangt van het type machine of gereedschap af, ook een hoge gebruiksintensiteit kan de reden zijn voor een frequentere controle. Wij laten u in dit artikel weten wat er allemaal bij komt kijken als u dit zelf wilt doen. We bespreken wie de keuring in uw bedrijf mag uitvoeren, hoe vaak het moet gebeuren en aan welke NEN-norm een keuring moet voldoen.

Wie mag machines en gereedschap keuren binnen uw bedrijf?

Als bedrijfseigenaar mag u zelf bepalen wie uw gereedschap keurt. Dit kan uitgevoerd worden door een natuurlijk persoon, rechtspersoon of een instelling. Er wordt alleen vereist dat de persoon, die de keuring uitvoert, vakbekwaam is. Dit houdt in dat deze persoon technisch geschoold is en de normen NEN 3140 en 1010 kent. U kunt het keuren van uw machines en gereedschap dus uitbesteden, maar het ook door uw eigen technische dienst laten doen. Wanneer de apparaten zijn goedgekeurd, worden ze voorzien van een sticker met een keurmerk. Ook worden er schriftelijke bewijsstukken van de uitgevoerde keuring overhandigd aan de eigenaar. Deze certificaten moeten altijd aanwezig zijn in uw bedrijf.

De jaarlijkse keuringstermijn is afgeschaft. Tegenwoordig wordt er door de installatieverantwoordelijke in uw bedrijf bepaald wat de keuringstermijn is aan de hand van de richtlijn NEN 3140. De keuringstermijn wordt op papier vastgelegd en kan verschillen per bedrijf. De gemiddelde keuringstermijn verschilt eveneens per type machine of gereedschap:

• Bedrijfsinstallaties: tussen de 2 en 5 jaar.
• Grote machines, afhankelijk van het gebruik: tussen de 1 en 3 jaar.
• Computerapparatuur: een keer in de 3 jaar.
• Elektrische arbeidsmiddelen: ieder jaar.

Een factor die invloed heeft op de keuringstermijn van een apparaat is de gebruiksintensiteit. Arbeidsmiddelen die veel worden gebruikt, moeten eerder worden herkeurd. Als u uw machinepark niet tijdig laat keuren en er gebeurt een ongeval of u er ontstaat schade, dan betaalt de verzekering niet uit en kunt zelfs een boete krijgen. Zorg er daarom voor dat u uw gereedschap tijdig keurt.

Voorschriften voor het keuren van gereedschap – NEN-norm 3140

Sinds 2019 is de NEN-norm 3140 van kracht. Dit is de Nederlandse norm voor veilige bedrijfsvoering van werkzaamheden nabij, aan of met elektrische objecten in het laagspanningsgebied. Er zijn verschillende klassen van apparatuur, waarbij er een onderscheid is aan keuringsfactoren:

• Klasse I apparatuur, o.a. kolomboormachine en freesmachine: visuele keuring, meting weerstand beschermingsleiding, meting isolatieweerstand, functionele beproeving.
• Klasse I apparatuur met verwarmingselementen, o.a. magnetron en elektrische kachel: visuele keuring, meting weerstand beschermingsleiding, meting isolatieweerstand, meting vervangende lekstroom, functionele beproeving.
• Klasse I transformatoren en lasapparaten: visuele keuring, meting weerstand beschermingsleiding, meting isolatieweerstand primair en secundair, functionele beproeving.
• Klasse I kabelhaspels en verlengsnoeren: visuele keuring, meting weerstand beschermingsleiding, meting isolatieweerstand, beoordelen doorgang van fase- en nulleider.
• Klasse II handgereedschap, o.a. schuurmachine en accuboormachine: visuele keuring, isolatieweerstand, functionele beproeving.
• Klasse II apparatuur zonder uitwendige metalen delen, o.a. looplamp: visuele keuring, functionele beproeving.
• Klasse II apparatuur met beschermingsleiding, o.a. stofzuiger: visuele keuring, meting weerstand beschermingsleiding, meting isolatieweerstand, functionele beproeving.

Een visuele keuring houdt in dat er wordt gekeken naar de toestand van het apparaat, waarbij ook rekening wordt gehouden met vuil, vocht en corrosie. Er mag verder geen breuk zitten in de behuizing van de machine, het apparaat mag niet ondeugdelijk zijn aangepast en de contactstoppen mogen niet zijn beschadigd. Verder mag niks wijzen op een te hoge temperatuur en de beschermingsleidingen mogen niet onderbroken zijn.

Bij het meten en beproeven wordt de isolatieweerstand en de weerstand van de beschermingsleiding gemeten. Daarnaast wordt gecontroleerd of veiligheidscontacten, elektrische en elektronische beveiligingsinrichtingen en de aardlekbeveiliging functioneren. Tot slot wordt er getest op kortsluiting.

In de NEN 3140 staat niet alleen beschreven hoe u gereedschap moet keuren, maar ook dat de personen die aan en in de omgeving van elektrische installaties werken periodiek geïnstrueerd moeten worden over de gevaren die zij tegen kunnen komen tijdens het werken met een arbeidsmiddel.

Let op: de hier genoemde voorschriften zijn slechts een keuze uit de belangrijkste wettelijke richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie verwijzen we u naar de officiële voorschriften, wetten en richtlijnen omtrent dit thema. Bij de concrete omzetting in uw bedrijf is het raadzaam om vooraf een deskundige te raadplegen.

Bron afbeelding:
© gettyimages.de – South_agency